BTX Uygulama Alanları
Botulinum Toksini (BTX), halk arasında yılan zehiri olarak bilinmesine rağmen aslında tıp dilinde “Clostridium Botulinum” adıyla anılan bakterinin salgıladığı bir toksindir. Bu bakterinin yol açtığı zehirlenme tablosuna “botulizm” denir. Varlığı 19. yüzyılın sonlarından beri bilinmektedir. Botulizm ilk kez literatüre o tarihlerde geçmiştir. Botulizm hijyenik koşulların düzelmesiyle, evde yapılan konserve geleneğinin giderek azalmasıyla, günümüzde daha az görülen bir zehirlenme tablosudur. Botulizme yol açan BTX bilinen en güçlü nörotoksindir.
1980’lerin başından itibaren tıp alanında tedavi edici amaçlı uygulanmaya başlanan BTX’un ilk kullanım alanı şaşılıktı. Daha sonra hızla nörolojinin kullanım alanına girdi. Distonilerin (vücutta yüz dâhil birçok bölgesinde istemsiz hareketlere yol açan hastalıklar grubu) tedavisinde, özellikle de fokal distonilerin tedavisinde başarıyla kullanılmaktadır. Medikal tedavinin de söz konusu olduğu bu hastalıklarda artık BTX ‘un ilk tercih edilen tedavi yaklaşımı olduğunu vurgulamak gerek. Kas içine enjekte edilerek kullanılan bu ajan başlıca aşırı kasılan kasta geçici güçsüzlük yaparak etkisini göstermekte, bu etki de 3-4 ay sürmektedir.
BTX kısa bir süre önce kronik migrenin’in tedavisinde de kullanılmaya başlanmıştır. Yapılan bilimsel çalışmalar bu tanıyı alan hastalarda BTX’ un yararlı sonuçlar verdiğini göstermiştir.
BTX’ un nörolojide kullanıldığı alanlar giderek genişledi; Serebral Palsi (CP), Multiple Skleroz (MS), inme gibi hastalıklarda ortaya çıkan spastisiteyi ortadan kaldırmak amacıyla, hastaya işlevsel açıdan katkıda bulunacak kas gruplarının enjeksiyonu başarılı sonuçlar vermektedir. BTX ayrıca üroloji, gastroenteroloji, plastik cerrahi, dermatoloji alanlarında uygulandığı gibi, kullanım alanları giderek genişlemektedir. Aslında uzun süredir- 30 yıldır- tıbbın hizmetinde olan BTX hekimlerin gayet iyi bildiği etkili bir tedavi yöntemidir. Yüz çizgilerini ortadan kaldırmak amacıyla kozmetik alanda kullanıldığından beri medyada sık olarak ismi geçmeye başlamıştır. Yukarıda da vurgulandığı gibi, BTX ile büyük bir hasta ve hastalıklar grubunun sağaltımı için uzun süredir kullanılmaktadır. Kozmetik amaçlı uygulama dışında daha geniş bir yelpazeyi içeren diğer kullanım alanlarının öneminin de vurgulanması gerektiğini düşünmekteyiz.